Wat houdt de verplichting in?
Als je op zand- of lössgrond teelt, moet je tussen 2023 en 2026 op elk perceel minimaal 1 keer een rustgewas telen. Dit geldt dus per perceel, niet per bedrijf. Dat kan een puzzel zijn, zeker als je met grondruil werkt.
Veelgebruikte rustgewassen zijn graan, gras, vlinderbloemigen zoals klaver of luzerne, en vezelgewassen zoals hennep. De volledige lijst goedgekeurde rustgewassen vind je via deze link.
Inzicht via RVO
Sinds dit voorjaar biedt De Rijkdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in ‘Mijn percelen’ een speciale kaartlaag die inzicht geeft in de rustgewassenstatus van percelen. Deze status is gekoppeld aan het perceel zelf en staat los van de gebruiker of eigenaar. Let op: de status ontbreekt soms, bijvoorbeeld bij blijvende teelten of natuurmengsels.
Wat als het rustgewas nog niet is ingevuld?
De meeste hoofdteelten van 2025 zijn inmiddels geplant, gepoot of gezaaid. Toch zijn er nog meerdere momenten waarop je het rustgewas kunt realiseren:
- Hoofdteelt 2025
- Nateelt 2025: een vanggewas dat voor 1 september is gezaaid (zonder bemesting) en blijft staan tot 1 februari telt als rustgewas voor 2025.
- Hoofdteelt 2026
- Nateelt 2026: ook hier geldt dat het vanggewas vóór 1 september onbemest moet zijn gezaaid en moet blijven staan tot 1 februari.
Let op bij grondruil en perceelkeuze
Bij ruil of huur van grond is het belangrijk om te checken of het perceel al aan de verplichting heeft voldaan in de periode 2023-2026. Is dat niet het geval? Dan moet dit in 2026 alsnog gebeuren.
Let ook goed op in gebieden waar zandgrond niet de standaard is. Ook in klei- of veenregio’s kunnen percelen liggen die officieel als zandgrond zijn aangemerkt. Deze percelen vallen dan óók onder de verplichting om een rustgewas te telen. Laat je dus niet verrassen! Het niet voldoen aan verplichtingen kan betekenen dat intensieve teelten zoals mais in 2026 niet toegestaan zijn op dat perceel. Over eventuele sancties in de toekomst is op dit moment nog niets bekend.
Extra kansen in het najaar
Door het vroege voorjaar is de kans groot dat je sommige gewassen eerder kunt oogsten. Denk aan vroege mais of zaaiuien. Dat opent mogelijkheden om nog in hetzelfde jaar wintergewassen zoals wintergerst te telen. In 2026 kun je deze wintergerst dan combineren met een nateelt van bijvoorbeeld Tagetes (Afrikaantjes).
Vooruitblik: het 8e Actieprogramma Nitraat
De opvolger van het huidige beleid staat gepland voor 1 januari 2026. De doorrekening van nieuwe maatregelen door Wageningen Universiteit & Research (WUR) is in de maak. Naar verwachting volgt in juli een terugkoppeling en een consultatieperiode van 6 weken. Iedereen kan dan reageren op het voorgestelde beleid.
Vragen of hulp nodig?
Heb je vragen over de invulling van jouw bouwplan binnen de huidige wet- en regelgeving? Neem dan gerust contact op met één van onze specialisten. Wij denken graag met je mee en zoeken samen naar de best passende oplossing voor jouw bedrijf.
