GLB 2026 en verder: wat kun je verwachten?

Minder kans op drempelwijzigingen, wel kans op aanpassingen

Voor 2026 zet de minister in op “stabiliteit en voorspelbaarheid in de regeling, zodat boeren, maar ook adviseurs en uitvoeringsorganisaties, hieraan kunnen wennen en niet telkens opnieuw verrast worden”.

De instapdrempel voor de eco-regeling wordt dus niet gewijzigd. Eerder werd daar medio 2024 nog over gesproken. De waarde van de activiteit "stikstofbindend gewas" wordt wel verlaagd van € 1.995 naar € 415 in regio 1 en van € 2.305 naar € 585 in regio 2. Verder wordt het gewas Rietzwenkgras voor industriële verwerking toegevoegd aan de lijsten voor de eco-activiteiten ‘rustgewas’ en ‘verlengde teelt’. Het gewas bosui wordt toegevoegd aan de lijst voor eco-activiteit vroeg ras rooigewas (uiterlijk 31 augustus).

Europese versoepelingen: weinig impact voor Nederland

De Europese Commissie heeft voorstellen gedaan voor versoepelingen. Lidstaten mogen zelf bepalen wat ze daarvan overnemen. In Nederland zal dat effect naar verwachting beperkt zijn, omdat veel versoepelingen hier niet van toepassing zijn of weinig verschil maken. De minister wil geen uitzonderingen maken voor kleine bedrijven of andere doelgroepen. Wel wil ze onderzoeken hoe de administratieve en controlelast omlaag kan. 

Integrated Farm Statistics (IFS) Jaar

2026 is opnieuw een IFS-jaar. Dat betekent dat er een uitgebreidere landbouwtelling plaatsvindt. Je krijgt extra vragen over loonwerk, mechanisatie en bedrijfsopvolging. Deze uitgebreide vragenlijst komt eens per 3 jaar. 

Eco-regeling Rustgewassen

Voor rustgewassen binnen de eco-regeling geldt dat je eens per 3 jaar een rustgewas moet telen op een perceel. Omdat 2023 het referentiejaar is kon je de eco-activiteit tot en met 2025 altijd claimen, ongeacht de eerdere rotatie. Dit leverde klimaatpunten op (4 per hectare), die meetellen voor de instapeis van de eco-regeling.

Vanaf 2026 wordt teruggekeken: is er op een perceel de afgelopen jaren geen rustgewas geteeld, dan mag je deze activiteit niet meer opgeven. De rustgewassen-kaartlaag geeft een indruk van de rotatie. Let op: alleen bepaalde gewassen tellen mee. Een vroeg gezaaide groenbemester of gras valt hier niet onder. In de tabel hieronder is het verschil in rotatie in beeld gebracht, in het voorbeeld is graan het rustgewas.

Wegvallen derogatie

2025 is het laatste jaar waarin je derogatie kunt aanvragen. Derogatie stimuleert het behoud van 80% grasland tegenover 20% bouwland. Bedrijven met minimaal 75% grasland krijgen automatisch een vrijstelling van GLMC 7.

Zonder derogatie kan het aantrekkelijk lijken om het aandeel grasland te verlagen. Maar dat kan gevolgen hebben: de vrijstelling op GLMC 7 vervalt. Bij een teeltrotatie op bouwland is dat meestal geen probleem, maar bij continue teelt van bijvoorbeeld mais wordt het wél lastig zonder vrijstelling. Lees hier meer over in ons artikel over verplichte rustgewassen en mais:

Vooruitblik naar GLB 2028

In 2028 treedt een nieuw GLB-beleid in werking. De minister werkt aan vereenvoudiging van de eco-regeling en een betere aansluiting op het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb). Ook het aanvraagproces moet eenvoudiger worden. Hiervoor is ze in gesprek met Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en wordt gekeken naar betere ICT-ondersteuning.

Er wordt ook nagedacht over een verschuiving van hectaresteun naar gerichte ondersteuning voor toekomstgerichte (jonge) boeren. Daarbij wordt gedacht aan doelsturing: je krijgt beloning op basis van behaalde resultaten in plaats van op basis van hectares. Het GLB-budget staat wel onder druk, onder meer door extra investeringen in defensie op Europees en nationaal niveau.

Heb je vragen over het GBL 2026?

Wil je weten wat deze veranderingen betekenen voor jouw bedrijf? Of wil je alvast sparren over je plannen voor volgend jaar? Neem dan contact op met jouw Countus agro-adviseur.