De vraag is dan: hoe geef je al deze uitdagingen een plek in je bedrijfsvoering en houd je toch een gezond verdienmodel? Uiteindelijk draait het om 4 elementen: afzetstrategie, kostprijsbeheersing, kennis van de teelt én focus. En juist dat laatste vraagt om een andere manier van denken.
Steeds vaker zien we dat akkerbouwers de stap maken van generalist naar specialist. In plaats van 5 of 6 gewassen, leggen zij de focus op 1 of 2 hoofdgewassen. Een specialist kiest er bewust voor om energie, kennis en investeringen te concentreren. Geen breed machinepark meer voor meerdere teelten, maar doelgericht investeren in de gewassen waarin je uitblinkt. Andere gewassen besteed je uit aan collega-specialisten.
Die keuze heeft voordelen. Het bespaart forse investeringen, verlaagt de kostprijs en creëert ruimte om te innoveren. Bovendien bouw je diepgaande kennis op: niet alleen van de teelt, maar ook van de afzet. Je weet precies hoe je product zich onderscheidt, welke markten interessant zijn en hoe je je positie kunt versterken. Als specialist kun je ook meer waarde toevoegen aan je product. Focus loont.
Maar er zijn natuurlijk ook keerzijden. Specialisatie vraagt om intensieve samenwerking, bijvoorbeeld in grondruil. Hoe borg je daarbij de bodemkwaliteit? Past dit binnen de huidige wet- en regelgeving? Daarnaast neemt het financiële risico toe: een misoogst of prijsdaling vang je niet zomaar op met een ander gewas. Ook verlies je flexibiliteit in je bouwplan. En een strategische koerswijziging betaalt zich niet altijd direct terug.
Toch zie je dat deze ontwikkeling is ingezet. Denk aan pootgoedtelers die hun aandeel pootgoedareaal steeds verder uitbreiden. Zij werken al langer intensief samen met melkveehouders en collega-akkerbouwers. Wat daar gebeurt, lijkt een voorbode voor de bredere akkerbouw.
De vraag die overblijft: blijf je als akkerbouwer een generalist met meerdere gewassen, of kies je voor specialisatie? Eén ding is zeker: de toekomst vraagt niet om méér van hetzelfde, maar om scherpere keuzes in je strategie.
Meer weten?
Wil je sparren over jouw toekomst in de akkerbouw? Neem dan contact op met Hessel Kingma. Hij denkt graag met je mee.
