Maatschap of vof: hoe zit het ook alweer?
De maatschap is een bekende rechtsvorm in de landbouw. Een vorm waarin meerdere personen samenwerken, de winst delen én het bedrijf samen runnen.
Maar let op: een maatschap waarin een onderneming wordt uitgeoefend en die als zodanig naar buiten treedt, is juridisch gezien eigenlijk een vennootschap onder firma (vof). En bij een vof zijn alle vennoten hoofdelijk aansprakelijk. Dat betekent dat schuldeisers je ook privé kunnen aanspreken voor zakelijke schulden, waarbij het gaat om de gehele schuld en niet om een aandeel.
Voor veel ondernemers voelt dat risico beperkt, zeker in de grondgebonden landbouw. De waarde van het bedrijf – vooral de grond – is meestal hoger dan de financiering. Maar als het echt misgaat, kan het wél gevolgen hebben voor je privévermogen. En hou hierbij in je achterhoofd dat een bord aan de weg met maatschap Jansen betekent dat dit eigenlijk de vof Jansen is.
Buiten de landbouw is de maatschap of vof bijna niet meer denkbaar binnen bedrijven met veel kapitaal of risico.
Waarom steeds meer ondernemers kiezen voor een bv
Door schaalvergroting, mechanisatie en hogere investeringen zie je vooral in de tuinbouw en intensieve veehouderij een duidelijke trend richting de bv. Ook de belasting speelt daarin een belangrijke rol.
Waar je als maat in een maatschap inkomstenbelasting betaalt (tot ruim 44%), betaal je in een bv vennootschapsbelasting:
- 19% over de eerste € 200.000 winst
- 25,8% over het meerdere
Als directeur-grootaandeelhouder (DGA) ontvang je loon uit de bv. Dat loon is aftrekbaar voor de bv, en bij jou persoonlijk belast in box 1. De overige winst blijft in de bv tegen het lage tarief. Bij hogere winsten levert dat een flink liquiditeitsvoordeel op.
Op de lange termijn betaal je alsnog inkomstenbelasting in box 2 over het deel dat je uit de bv haalt. Maar zolang dat nog niet gebeurt, blijft het belastingtarief dus beperkt tot 19% of 25,8%.
De landbouwvrijstelling: voordeel of belemmering?
De waardestijging van landbouwgrond valt in veel gevallen onder de landbouwvrijstelling. Een belangrijke reden waarom veel agrarische ondernemers liever geen bv oprichten, want bij een verkoop van grond betaalt de bv zelf geen belasting, maar over de waardestijging van hele bv - dus ook de verkochte grond - betaal je als DGA wel alsnog box 2-belasting.
In de praktijk remt dit grondgebonden bedrijven vaak af om te kiezen voor een bv. En dus zoeken ondernemers naar tussenvormen of hybride constructies.
Maar let op: de regels veranderen
Goede prijzen in de akkerbouw en voor melk zorgen er steeds vaker voor dat grondgebonden landbouwbedrijven fiscaal zouden willen profiteren van de voordelen van een bv. Vooral bij de jaarlijkse belastingheffing is dat aantrekkelijk. Maar hebben ze daar ook het nadeel voor over van een belastingclaim op de waardestijging van hun land?
In de praktijk zie je dat ondernemers zich in allerlei bochten wringen om met zogenaamde ‘hybride structuren’ een beetje van 2 walletjes te eten.
Die landbouwvrijstelling is de afgelopen jaren meerdere keren negatief beoordeeld. En inmiddels staat die regeling nadrukkelijk op de nominatie om te verdwijnen.
Of dat echt gebeurt, hangt af van de politieke wind. Maar er speelt nóg iets. Bij de Tweede Kamer ligt een voorstel om box 3 – de belasting op privévermogen – grondig te wijzigen. Daarin staat dat er voor onroerend goed waarschijnlijk een vermogenswinstbelasting komt. Mogelijk al in 2028.
En als waardestijging van grond in privé straks wél belast wordt, is het bijna niet voor te stellen dat agrariërs nog wél gebruik mogen maken van de landbouwvrijstelling.
Wat komt daarna?
Als de landbouwvrijstelling verdwijnt, is dat een gemis. Tegelijk wordt er dan wél een belangrijke barrière weggenomen voor ondernemers die willen overstappen naar een bv.
Toch blijft de keuze voor een rechtsvorm altijd maatwerk. De maatschap of vof kan nog steeds prima passen – fiscaal en vanwege de eenvoud.
Maar de tijd dat je alleen keek naar de regels van vandaag is wel voorbij. Het is minstens zo belangrijk om te kijken naar wat er morgen verandert.
Meer weten?
Twijfel je over de rechtsvorm van jouw onderneming? Of ben je benieuwd of een bv jou belastingvoordeel kan opleveren? Neem dan contact op. Onze adviseurs denken graag met je mee.
